Vob nedir ve çeşitleri?

Vob nedir? Çeşitleri Nelerdir?

Vob nedir ve çeşitleri? VOB’da Alım–Satım. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda, vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmeleri alınıp satılır. Vadeli İşlemler Piyasası, ülkemizde 4 Şubat 2005 tarihinde faaliyet göstermeye başlamıştır. Bu borsa; vadesi, miktarı ve işlem koşulları önceden belirlenmiş olan emtia ve finansal ürünlerde işlemler yapılan bir Türev Araçlar Piyasasıdır. Daha önceki ismi VİOP’du ama sonradan değiştirildi.

VOB’u Oluşturan Pazarlar ;

• Döviz vadeli işlem ana pazarı
• Elektrik vadeli işlem ana pazarı
• Emtia vadeli işlem ana pazarı
• Endeks opsiyon ana pazarı
• Endeks vadeli işlem ana pazarı
• Kıymetli madenler vadeli işlem ana pazarı
• Pay opsiyon ana pazarı
• Pay vadeli işlem ana pazarı
• VOB bu ana pazarlar dışında özeli emir pazarı ve özel emir ilan pazarı birleşiminden oluşur.

VOB’da Alım–Satım

Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyon sözleşmeleri alınıp satılmaktadır. Hisse senetlerinde olduğu gibi bu sözleşmelerinde SPK onayından geçerek borsaya kote edilmeleri gerekmektedir. Bu işlem için birçok koşulun sağlanmasının yanı sıra spot bir piyasasının olma zorunluluğu da vardır.
VOB’da alım–satımı yapılan yatırım araçlarına, türev araçlar denilir. Yani spot bir piyasada altın, alım–satımı yaparken, VOB’da vadeli altın sözleşmesi, alıp satılır. Bu vadeli sözleşmelere de, türev araçlar denilmektedir. Türev araçların tam tanımını ise; Belirli bir varlığın bugünden anlaşılan fiyat, miktar ve kalitesi üzerinden ileri bir tarihte alım veya satımını yapma yükümlülüğü veren sözleşmelerdir. VOB’da alım–satım işlemlerinizi yaptığınız bu türev araçlar, size riskten korunarak etkili bir yatırım yapma imkanı sunar. Spot piyasa yatırım araçlarında bulunmayan bazı özellikler nedeniyle VOB’da rahatlıkla alım –satım işlemi gerçekleştirebilirsiniz. Vob nedir ve çeşitleri?

Vob Çeşitleri Nelerdir?

İlk yatırım miktarı türev araçlarda daha düşüktür. Yani başlangıç işlemleri için spot piyasaya göre % 10 daha az bir teminata ihtiyaç duyarsınız. Spot piyasa araçlarında fiyatların yükselmesi beklentisiyle yatırım yaparsınız ve kazanç elde edersiniz. Ama türev araçlarda böyle bir beklenti farkı yaşanmamaktadır. Spot piyasada bulamadığınız her türlü yatırım araçlarını türev araçlarda bulursunuz. Türev araçlarla yaptığınız işlemlerde riskleri istediğiniz düzeyde kolaylıkla tutabilirsiniz. Türev araçların işlem maliyetleri spot piyasa araçlarına göre daha düşüktür. VOB’da yapılan alım–satım işlemleri yani türev araçların alım–satımını herkes yapabilmektedir. Bankalar, kurumsal yatırımcılar, bireysel yatırımcılar ve aracı kurumlar türev araçları alıp satabilir.

VOB’da Nasıl İşlem Yapılır?

VOB’da işlem yapabilmek için, öncelikli olarak bir aracı kuruluşta yatırım hesabı açtırmanız gerekmektedir. Bireysel yatırımcıların direkt olarak borsada işlem yapmalarının mümkün olmaması nedeniyle, VOB’a üye olan aracı kurumlar, bankalar ve vadeli işlemlere aracılık eden şirketler üzerinden bu yatırım hesabını oluşturmanız gerekir. Emirlerinizi iletmenizi sağlayacak olan bu kurumlar VOB tarafından oluşturulmuş elektronik bir sistem kullanır.
Bir aracı kuruluş yatırımcılarına risk getiri tercihlerini belirleyip, türev araçların riskleri konusunda da bilgilendirme yapmaktadır. Bu işlem için SPK tarafından belirlenmiş olan ‘türev araçlar risk bildirim formu’ yatırımcılara iletilir. Daha sonra ise yatırımcıdan gerekli olan teminat alarak vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri hakkında bilgi verilir. Yatırımcının kararlarına göre de emirler borsaya aracı kuruluş tarafından iletilir ve gerekli olan diğer işlemler gerçekleştirilir.

Vob nedir ve çeşitleri?

Yatırım hesabınızı oluşturduktan sonra yapmanız gereken alım – satım kararı almaktır. Bunun içinde piyasayı ile bir şekil takip etmeli, analiz etmelisiniz. Buna göre de alım veya satım yönünüzü belirlemelisiniz. Sonra, teminatınızı belirlemek ve büyük bir önem taşır. Tüm teminatınızı tek bir işleme kesinlikle bağlamamalısınız. Borsa tarafından belirlenen miktardaki teminatı hesabınıza bulundurmanız gerekmektedir. Son bir işlem ise emir iletimidir. Emirlerinizi eksiksiz bir şekilde aracı kuruluşlara iletmeniz gerekmektedir. Alım veya satım emri olduğunu, sözleşmenin adedini, tarihleri, alımı veya satımı yapılacak sözleşmeyi, sözleşmenin tipini, fiyatını, emir tipini, emrin geçerlilik süresini doğru bir şekilde belirmeniz gerekmektedir.
Vadeli işlemler piyasalarda meydana gelen düzensiz yükseliş veya düşüşlerden korunmak için etkili bir yatırım yöntemidir. Birikimlerinizi değerlendirirken sizler de bu riskleri kolayca kontrol altına almak istiyorsanız, vadeli işlemler yapabilirsiniz.
Ayrıca VOB’da piyasa iki yönlü bir piyasadır. Yani hem yükselişlerden hem de düşüşlerden kazanç sağlama imkânı sağlarsınız. VOP’ta alım yaptığınızda “Uzun pozisyon” açmış olursunuz. Buna, long pozisyon da denir. Uzun pozisyon açıldıktan sonra fiyat yükselirse kâr edilir, fiyat düşerse zarar edilir. VOB’ta hiçbir pozisyonunuz yokken yani alım yapmamışken bile satış yapabilirsiniz. Bu tür bir işlem hisse senedi piyasasındaki açığa satış işlemine benzer. VOB’ta alım(uzun) pozisyonunuz yokken satış yaptığınızda ” Kısa pozisyon” Yani short pozisyon açmış olursunuz. Short pozisyon açtığınızda piyasa düşerse kâr edersiniz, eğer piyasa yükselirse zarar edersiniz. Hisse senetleri piyasasının aksine kazanç sağlamanız için piyasanın yükselmesi gerekmiyor. Satış yaparak yani kısa pozisyon açarak düşüşlerden de kazanç sağlayabilirsiniz.
Spekülatif amaçlı işlem yaparken de, amaç piyasada oluşan yükseliş veya düşüşlerden kazanç sağlamaktır. Eğer piyasanın yükseleceğini düşünüyorsanız alım yapar yani uzun(Long) pozisyon açarsınız. Eğer piyasanın düşeceğini düşünüyorsanız satış yapar yani kısa(Short) pozisyon açarsınız. Benzer şekilde spot hisse senedi piyasasında yapılan alımlarla oluşturulmuş bir portföy de yine VOB sayesinde koruyabilirsiniz Bu nedenle hisse senedi piyasasında alım-satım yaparken, aynı zamanda VOB piyasasında da satış yapmak suretiyle hisse senedi piyasalarında oluşabilecek geçici geri çekilmelerden kendinizi korumuş olursunuz. Hisse senedi piyasası düşerken buna paralel olarak VOB piyasası da düşüş sergileyecektir ve hisse senetlerinden oluşan zarar VOB’dan elde edilen kârla bertaraf edilir. Burada yine hayati nokta 1/10 kaldıraç oranıdır. Kaldıraç sayesinde hisse senetlerinde açılan pozisyonun sadece onda biri kadar bir teminatla, hisse fiyatlarının düşüşüne karşı korunma sağlanmış olacaksınız.

VOB piyasasında işlem gören ürünler nelerdir?

VOB piyasasında VOB30( Bist 30), VOB100 (Bist 100), VOB Dolar(dolar), VOB Altın(altın), VOB Euro(Euro), Buğday ve Pamuk vs. Sözleşmeleri de işlem görmektedir. En çok işlem gören sözleşmeler ise VOB 30 ve VOB Dolar kontratlarıdır.

VOB’ta fiyatlar neye göre oluşur?

VOB’taki ürünlerin her birinin dayanak varlığı mevcuttur. Örneğin VOB 30’un dayanak varlığı spot hisse senedi piyasasındaki VOB 30’dur. VOB Dolar’ın dayanak varlığı ise Dolar kurudur. VOB ürünlerinin fiyatları pratikte dayanak varlıkların fiyatlarına bağlıdır. Örneğin hisse senedi piyasasındaki Bist 30’un değeri arttığında VOB 30’un değeri de genellikle artar. Benzer şekilde Bist 30’un değeri düştüğünde genellikle VOB 30’un değeri de düşer. Her ne kadar Bist 30’un fiyatı VOB 30’un fiyatını yakından etkiliyor olsa da Bist 30’un fiyatı ile VOB 30’un fiyatı arasında hemen hemen her zaman belirli bir fiyat farkı vardır. Bu fark gün içinde artabilir veya azalabilir. Bununla birlikte bazı zamanlar Bist 30 artsa bile VOB 30’un artmadığı veya tersinin yaşandığı durumlar da söz konusu olabilir. Bist 30’un fiyat hareketi VOB 30’a gecikmeli olarak da yansıyabilir. Özetle belirtmek gerekirse VOB ürünlerinin fiyatları dayanak varlıkların fiyatlarını belirli bir fiyat farkı ile izlerler ancak birebir aynı değillerdir ve birebir aynı şekilde hareket etmezler. Fakat dayanak varlığın fiyatından büsbütün bağımsız da hareket etmezler.

VOB’da kar – zarar nasıl hesaplanır?

En yakın vadeli Bist 30 kontratında 10 kontrat pozisyon açmak için 10.000 TL gerekmektedir. Bu durumda Bist 30 kontratının her 1000 puanlık hareketinde 1000 TL kazanılacak ya da kaybedeceksiniz. Vob nedir ve çeşitleri?

Örneğin; aracı kurumunuzda hesabınızı açtırdınız. Hesabınıza da 10000 TL yatırdınız. Bu miktar karşılığında VOB size 10 kontratlık işlem yapma hakkı vermektedir. İlk pozisyonunuzu açtınız ve diyelim 89.000 den long(Al) verdiniz. Ve endeks 90.000 oldu. tam 1000 puanlık bir artış ve siz tam 1000TL Kazanmış oldunuz. Tam tersi 89.000 den short(Sat) verdiniz ve endeks 88.000 e düştü. Yine 1000 puan ve siz short olduğunuz için 1000 puan= 1000TL Kazandınız demektir. Eğer tam tersi olmuş olsaydı, yani siz long verdiniz ve piyasa 1000 puan short yaptı, bu durumda da 1000TL kaybedecektiniz.
VOB için tabi ki 8000 TL’ye ihtiyacınız yok. Minimum 1 kontratla işlem yapabilirsiniz. Buda 800TL eder. Yani başlangıç rakamınız budur.
Her gün aşağı yada yukarı epey yüksek hareketler olan bu piyasada, eğer doğru bir sisteminiz var ise kazanmak çok uzak değildir. VOB’u en güzel tarafı ise düşüşlerdir. Borsanın şelale gibi düştüğü zamanlarda herkes feryat figan kan ağlarken, VOB’da işlem yapan biri olarak doğru yönde iseniz herkes kan ağlarken siz kazanmaya devam edersiniz.
Yani,
10 kontratta her 10.000 puanlık değişim, 10.000 TL’lik kar veya zarar getirir.
10 kontratta her 1000 puanlık değişim, 1000 TL’lik kar veya zarar getirir.
10 kontratta her 100 puanlık değişim, 100 TL’lik kar veya zarar getirir.