Ülke CDS’leri nedir?

Ülke CDS’leri nedir? CDS, Credit Default Swap deyiminin kısa halidir. Ülkelerin kredi risk primi olarak da açıklanabilir. Uluslar arası piyasalarda, her ülkenin çıkardığı tahviller, belli bir riskle değerlendirilir. Yani borçlarını ödememe durumu. Buna bir sigorta gerekir. Bu sigorta Swap yani takas yöntemi ile sigortalanabilir.

Bu durumda taşınan risk, bir 3. Kişiye satılabilir. Her sigortalamanın da bir primi, maliyeti, fiyatı olacaktır. CDS’ler bu Fiyatı/Primi gösterir. Bu primi ne belirler? Bir ülkenin iflas etme, yani geri ödeyemememe durumu. “ CDC ” karşılaşabilecek alacağın, ödenmemesi riskini belirli bir bedel karşılığında üstlenmeyi kabul etmenin karşılığıdır. Türkiye’nin borçlanma tahvilini alan bir kurum düşünün. Bu kurum tahvil karşılığında Türk devletine belirli bir faiz karşılığında belirli bir süre için kredi vermiş olur. Vade sonunda tahvili verecek ve anaparasını, birikmiş faiziyle birlikte geri alacaktır. Bu kurum Türkiye’nin bu tahvilin bedelini geri ödeyeceğinden endişe duyarsa, aldığı tahvili CDS işlemi yapan kuruluşa götürür. Bu kuruluşa belirli bir bedel ödeyerek, Türk devletinin vade sonunda ödememesine karşılık CDS şirketinin ödemesi garantisini satın alır. İşte bu kurumun CDS şirketine ödediği prime CDS primi (risk primi) deniyor. Bir ülkenin ya da şirketin CDS primi ne kadar yüksekse, borçlanma maliyeti de o kadar yüksek demektir. Çünkü bu prim, ister istemez faize yansır. CDS primi her an yeniden arz ve talebe göre belirlendiği için, piyasanın anlık reaksiyonunu yansıtır. CDS kontratları halihazırda “Ba1” derecesinde fiyatlama gösteriyor.

Ülke CDS’leri ne işe yarar?

Türkiye’nin yer aldığı “Baa3” kredi notuna sahip ülkeler grubu CDS primi ortalaması 140 baz puanda işlem görürken, “Ba1” grubu CDS primi ortalaması 232 baz puanda yer alıyor. “Ba1” grubunda yer alan ülkeler arasında en yüksek CDS primi 320 baz puan olarak göze çarpıyor. Türkiye 5 yıllık CDS priminin şu anda 241.68 “Ba1” grubunun üst seviyesini aştığını görüyoruz.

Yani bugün itibariyle bir Türk tahvili alan ve bunu CDS garantisine bağlamak isteyen kişi ya da kurumun tahvilin değerinin yaklaşık yüzde 2,41 oranında risk primi ödemesi gerekmektedir. 15 Temmuz 2016’da yükselişe geçen Türk CDC’leri 288.82 kadar yükselmiş sonra gevşeyerek 236.20 kadar gelmiş, sonra 01 Aralık’ta 306,00 çıkıp 2017 Yılının Şubat ayında tekrar 236.00 gelmiştir. Moody’s, S&P ve Fitch Gibi kredi değerlendirme kuruluşları arka arkaya not düşürdükleri halde, Türk CDC’lerinde aşırı yükselme ve tepki görülmemiştir. Bu CDC Oranlarının aşırı yükselmesi veya birden patlaması, kriz habercisi olarak değerlendirilir. Yabancı yatırımcıların, her zaman hassas davrandıkları ve takip ettikleri bir göstergedir. Türk CDC’leri 01.03.2017 Tarihi itibarı ile risk değeri 241.43’tür.