Metrekare ile ev alma dönemi başlıyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), 5 Temmuz 2013 tarihinde yürürlüğe giren Gayrimenkul Sertifikaları Tebliği ile çalışmalarını Mart Ayı başı 2017 Tarihi ile hızlandırdı.

Metrekare ile ev alma dönemi başlıyor. Metrekare metrekare ev satışının yolunu açacak sertifika sistemi için Borsa İstanbul, Sermaye Piyasası Kurulu ve Merkezi Kayıt Kuruluşu hazırlıklarda son aşamaya geldi. Neydi bu tebliğ? TOKİ, belediyeler, İller Bankası ve özel şirketlerin, kentsel dönüşüm ve konut projelerinde bir metrekareye denk gelecek şekilde gayrimenkul sertifikası ihraç edebilmelerinin önü açılıyordu..

Metrekare ile ev alma dönemi başlıyor. Tahvil, bono, hisse senedi ve kira sertifikası ihraçlarında olduğu gibi gayrimenkul sertifikaları da yurtiçinde halka arz edilerek nitelikli yatırımcıya doğrudan veya yurtdışında ihraç yoluyla satılabilecektir. Buna göre 2017 Mart ( Bu ay ) veya en geç Nisan aylarından itibaren hisse gibi metrekare bazında ev alma dönemi başlatılıyor. Gayrimenkul sertifikalarında ilk ihraç yakında geliyor. TOKİ’nin Kayabaşı projesinde başlaması beklenen sistemle, vatandaş metrekare metrekare ev alabilecek. Bu uygulamanın inşaat sektörüne finansman açısından banka dışında alternatif sağlaması, tasarrufları az olan vatandaşın da ev sahibi olmasını kolaylaştırması bekleniyor. Edilinen bilgilere göre, sistem ilk olarak Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’nin (TOKİ) Kayabaşı projesinde başlayacak. Bununda 2017 Mart ayında en geç ise Nisan ayında gayrimenkul sertifikaları Borsa İstanbul’da halka arz edilecek. Yatırım bankacılığı tarafında ise Vakıf Yatırım’ın konuyla ilgili hazırlıklarını tamamladığı, ilk ihracı gerçekleştirecek kurumlardan birisi olabileceği sanılıyor.

HİSSE ALIR GİBİ EV NASIL ALINABİLİR?

250 daireli 300 milyon TL yatırımla gerçekleştirilecek inşaat projesini yapan müteahhit veya inşaat şirketi projenin belli bir kısmına sertifika çıkaracak. Bunlar birer metrekarelik sertifikalar oluşturulacak. Dairelerin yeri, katı, cephesi, şerefiyesi dikkate alınarak proje bitiminde kaç sertifikayla alınacağı belirlenecek. Projenin sertifikalara bölünen kısmı halka arza edilecek. Vatandaşlar birikimlerine göre gidip borsada bu sertifikalardan satın alacak. Proje bittiğinde, isteyen yatırımcılar yeterli sertifikayı biriktirerek konut sahibi olabilecek. Bunun için istediği daireyi bloke ettirecek. İsterse, elindeki sertifikaları borsada satarak oluşan değer artışından istifade edebilecek. Gayrimenkul sertifikası sistemiyle, vatandaşlar küçük birikimleriyle büyük inşaat projelerinin getirilerine ortak olabilecek.
Kurumsal yatırımcıların gayrimenkul sertifikası sistemine yoğun ilgi gösterdiği ancak bireysel yatırımcıların önüne geçilmemesi için ilk ihraçlarda belli sınırlamalar getirileceği belirtiliyor. Kurumsal yatırımcılar için de konut değil ticari (Ofis) projelerin sertifikalandırılması sistemi üzerinde duruluyor.
Ana para garantisi var mı?

İhraçta yatırımcıya anapara garantisi ve yıllık getiri de verilecek. Projenin çeşitli nedenlerle tamamlanamaması durumunda dahi yatırımcıya giriş parası ödenebilecek. Ancak sertifika ihraçlarında vatandaşlardan toplanan paraların bir hesapta bloke edileceği, inşaat firmalarına hak ediş modelinde peyderpey verileceği, bu nedenle de projenin tamamlanmaması sorununun ortadan kalkacağı söyleniyor.
Özel sektör şirketleri konut ve ticari alan projelerinde, proje değerinin en fazla yüzde 50’sini sertifika ihracı yoluyla finanse edilebilecek. Kentsel dönüşüm amaçlı projelerde ise proje bedelinin tamamının gayrimenkul sertifikası ihracı ile finanse edilebilecek. Dönüşüm projelerinde özel şirketlerin sertifika ihracı yapabilmesi için belediyeler, TOKİ ve İller Bankası’ndan biriyle anlaşması gerekiyor. Gayrimenkul sertifikası ile bir konutun tamamını satın alamayan’ vatandaşlar, konutlardan 1, 5, 10 veya 20 metrekare büyüklüğünde birimlerini alabilecek. Vatandaşlar, Borsa İstanbul’da işlem görecek gayrimenkul sertifikaları sayesinde, proje tamamlanıncaya kadar emlak fiyatlarında ortaya çıkacak değer artışından hissesi oranında pay alabilecek. Proje başlarken satışa çıkacak gayrimenkul sertifikası, proje tamamlanana kadar işlem görecek. Sertifika sahipleri isterlerse sertifikanın o günkü değeri üzerinden kazancını alacak. İsterlerse de yeterli miktardaki sertifikalarını toplayıp o projeden daire sahibi olabilecek. Proje bittiğinde, elinde yeterli sayıda gayrimenkul sertifikası olmamasına rağmen daire almak isteyenler için sertifikalar peşinat olacak.

Borsada satılabilecek
Gayrimenkul Sertifikaları Tebliği’ne yapılan değişiklikle “ Kentsel dönüşüm amaçlı projeler kapsamında ihraç edilecek gayrimenkul sertifikaları” Başlığı altında yeni bir bölüm eklendi. Buna göre, kentsel dönüşüm amaçlı projelerde hak sahibi olarak belirlenen kişilere ihraç edilecek gayrimenkul sertifikalarından verilebilecek. İsteyen hak sahibi sertifika yerine daire alabilecek. Sertifika sahibi olup da daire talep etmeyen hak sahipleri ile vatandaşlara, sertifikalarını ister borsada vadesinden önce satabilecek, isterlerse de ihraççıdan sertifikalarını nakde dönüştürülmesini talep edebilecek.